GİRİŞ
Efüzyonlu otitis media (EOM) inflamatuar bulgular olmaksızın 6 hafta boyunca orta kulakta sıvı birikmesidir. 4 yaşına kadar çocukların %80'inde OM atağı oluşur ve ancak %10 kadar bölümünde 1 yıla varan orta kulak sıvı birikimi görülür. Orta kulaktaki sıvı, ses dalgalarının iletimini engeller ve özellikle bilateral olduğunda çocuğun yaşantısına ve gelişimine etkileri görülür.
Adenoid dokusu doğumda nazofarinkste bulunur ve zamanla genişlediğinde burun tıkanıklığı, ağız solunumu, rinore, horlama ve ve hiponazal ses oluşturur. Adenoid vegetasyonun mekanik etkisi ile Eustachi obstruksiyonu ve EOM gelişebilir.
Geleneksel tedavi adenoidektomi ve grommet konulmasıdır. Diğer tedavi seçenekleri araştırma halindedir. Son dönemlerde topikal steroidlerin kullanımı araştırma konularındandır ve faydasına yönelik daha açık bulgulara gerek vardır.
Nazal sprey olarak kullanılan mometasone furoate diğer nasal steroidlere göre daha düşük biyoyararlanımı olup, ilk geçişte yüksek oranda metabolize olan, diğerlerine göre nispeten daha yüksek oranda reseptörlere bağlanmaktadır. Mometasone furoate 100-200 mcg/gün dozda kullanıldığında hipotalamik-pitüter adrenal aksını suprese etmez.
MATERYAL VE METOD
Çalışma 2011-13 yılları arasında 2-12 yaş arası 100 adenoid hipertrofisi tanısı alan çocukta prospektif randomize çift kör teknikle takip edildi. Cassano sınıflamasına göre adenoid boyutu grade 3 veya 4 idi.
Cassano Sınıflaması (Nazal endoskopiyle): Grade I: Sadece koanal açıklığın üst bölümünde adenoid dokusu bulunması, Grade II: Koana ağzının %50'den az kapanması, Graden III: Koana ağzının %75'den az kapanması, Grade IV: Koana ağzının tam kapanması.
Çalışmadan çıkarılma nedenleri:
1. Adenoidektomi hikayesi
2. Son 1 yıl içinde intranazal steroid kullanılması
3. Hipertrofik tonsillerin bulunması
4. Nazal veya paranazal diğer patolojiler (polip, alt konka hipertrofisi vb)
5. Yarık dudak veya damak gibi kraniofasial anomaliler
6. Down sendromu gibi genetik hastalıklar
7. Çalışmaya katılmadan önceki 2 hafta içinde geçirilmiş ÜSYE hikayesi
8. Öz geçmişinde kardyovasküler, nörolojik, hematolojik, gastrointestinal, serebrovasküler veya solunum hastalığı bulunması
Çocukların i.burun tıkanıklığı, ii.rinore, iii.öksürük, iv..horlama, v.uyku apnesi semtomları 0 ile 3 arasında puanlandırıldı (0-yok, 1-ara sıra, 2-sıklıkla, 3-herzaman). Puanlamalar ilk visitte (V0), 8.haftada (V1) ve 24.haftada (V2) yapıldı.
Endoskopik muayeneler topikal anestezi, sedasyon veya genel anestezi altında uygulandı. Yapılan pnömotik otoskopi, timpanogram (tip B veya C2) ve odyolojik incelemelere göre olguların 62'sinde OME saptandı. Olgular kura (chit seçimi) ile grup A (çalışma) ve B (kontrol) olarak ikiye ayrıldı. Mometasone furate ilk 8 hafta boyunce her gün günde bir kez total 200 mcg dozda, sonraki 16 hafta boyunca gün aşırı olarak verildi. Kontrol grubuna SF sprey uygulandı. İlk 8 hafta 2 hafta aralıklarla, sonra 4 hafta aralıklarla kontrol edildiler.
Grupların adenoid boyutları, semptom skorları, otoskopik fotoğrafları, PTA ve timpanogram bulguları karşılaştırıldı. V2'de Glasgow çocuk faydalanımı (Glasgow Children's Benefit) ile yaşam kaliteleri değerlendirildi.
SONUÇLAR
Grup A ve B arasındaki p değerleri burun tıkanıklığı için ,004, horlama için 0,0001, apne için 0,04 bulundu. Burun akıntısı için 0,87, öksürük için 0,81 ile anlamsızdı. Adenoid hipertrofisi her iki grupta da küçüldü ancak değişim grup A'da 0.0001, grup B'de 0.11 p değerleri gösterdi.
Yaşam kalitesindeki değişim grup A'da B'ye göre anlamlıydı (p=0.0001).
Grup A'da 2 olguda, grup B7'de 3 olguda hafif burun kanaması oluştu. Bu olgularda sprey kullanımı konusunda septumdan uzak tutulması gerektiği vurgulandı.
TARTIŞMA
OME oluşturduğu ITIK ile çocuklarda hayak kalitesini kötü etkilemektedir. Üstelik çeşitli tedavi yöntemleri olduğu halde, gelişmekte olan ülkelerde hastaların büyük kısmı tedavi şansına ulaşamamaktadır. Son yıllarda intranazal steroidler yaygın olarak tercih edilmeye başlanmıştır. Steoidlerin etki mekanizması tam olarak açıklanamamıştır. M.furoate silier fonksiyonları iyileştirdiği görülmektedir. Apne olgularında glukokortikoidlerin alfa reseptörleri beta reseptörlerine göre adenoid ve tonsillerde, rekürren tonsillit olgularına göre daha fazla bulunmaktadır. Bu nedenle topikal steroidlere iyi cevaplar alınıyor olabilir. İntranazal steroide cevap vermeyen olgulara VT tatbiki uygulanmıştır.
Yaşam kalitesindeki değişim grup A'da 37.11 puan iken, grup B'de 11.025 puanda kalmış ve anlamlı değişim steroidlerle sağlanmıştır.
Tedavinin optimum doz ve süresi konusunda fikir birliği yoktur. Günlük doz 100 ile 200 mcg arasında, uygulama süresi 40 gün ile 6 ay arasında farklılıklar göstermektedir.
KAYNAK
Bhargava R, Chakravarti A. Am J Otolaryngol Head Neck Med Surg 2014; in pres http://dx.doi.org/10.1016/j.amjoto.2014.06.006
,
--
Prof.Dr. Mustafa Asım ŞAFAK,
Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi
Cerrahi Tıp Bilimleri Bölüm Başkanı
KBB Anabilim Dalı Başkanı
NEMJ Baş Editör
Lefkoşa, KKTC
Mobile Phone KKTC: 0 542 877 55 66
ŞAFAK MA, MD.
Professor of Otorhinolaryngology
Head of Otorhinolaryngology Department
President of Surgical Science Division
Near East University, Faculty of Medicine
Chief Editor of Near East Medical Journal
GSM: TRNC +90 542 877 55 66
TR +90 532 361 18 90