GİRİŞ
Pnömovestibül veya pnömokohlea şeklinde labirent içine hava kaçması durumu pnömolabirent olarak anılır. İlk kez 1984 yılında stapes footplate fraktürü sonrası labirente hava kaçışı Mafee ve ark.tarafından tanımlanmıştır. Bugün hala nadir görülen bir antitedir. Hidaka ve ark. tarafından 2012 yılında literatürde tanımlanmış 51 olgu olduğu bildirilmiştir. Pnömolabirent konjenital malformasyonlar, petröz kemik fraktürleri, barotravma, perilenfatik fistül, kronik otit veya yatrojenik olarak stapes tabanı travmaları yada stapes protezinin vestibüle kaçtığı olgularda görülebilmektedir. Çok nadir olarak kohlear implantasyon için kohleostomi olguları da tanımlanmıştır. Yanagihara da Eustachi tüpünden hava insüflasyonu yapılan bir olguda pnömolabirent rapor etmişlerdir.
Pnömolabirent gelişimiyle birlikte ani olarak SNIK, tinnitus, fullness, dizziness, nistagmus ve bulantı-kusma ile birlikte vertigo oluşur. Fistüla testi positif olabilir. Vestibüler bulgular zamanla düzelebilir ancak kohlear fonksiyonlar için prognoz daha kötüdür.
OLGU
64 yaşında bilateral otoskleroz tanısı alan hastada başarılı bir sol stapedotomi operasyonu gerçekleştirildi. Bundan 1 yıl sonra hastanın sol kulağında SSNHL ve yüksek tonlu tinnitus gelişti. Hastanın anamnezinde travma veya diğer bir vestibüler hastalık hikayesi yoktu. Hastaya IT steroid injeksiyon tedavisi başlandı. İlk enjeksiyon sonrası hastada ciddi vertigo, nistagmus ve saatler süren kusma gelişti ve tedaviye cevap vermediği gibi işitme seviyesi daha da kötüleşti. IT tedavi kesildi, yatak istirahati, sistemik steroid, antiemetik ve dietilperazine tedavisi verildi. 4 gün süreyle semptomlarda bir düzelme görülmedi.
Son muayenesinde sola vuran spontan nistagmus vardı. Yutkunma ve derin inspirasyonla vestibüler semptomlar artıyordu. Genel nörolojik muayenesi normal ve fistüla testi negatifti. Kalorik test, VEMP (oküler ve servikal) ve Video HIT ile sol labirent hiporefleksia bulguları vardı.
Yüksek rezolüsyonlu CT ile sol kohlea bazal bölümde hava kabarcıkları görüldü ve pnömolabirent tanısı konuldu.
Hasta IT enjeksiyonun 10.gününde hala semptomları devam ettiği için eksploratif timpanotomi yapıldı. İnkus uzun kolunda dislokasyon, protezin tabandaki fenestrasyondan kaydığı, stapes tabanında fraktür ve tabanın vestibüle doğru çökme gösterdiği tespit edildi. Çöken taban parçası çıkarılıp, yeni bir protez takılıp, etrafı yağ dokusu ile desteklendi. Cerrahiden sonra bulantı, vertigo ve nistagmus hemen düzelmiştir. Hastada 30.günde vestibüler semptomlar düzelmiş ancak işitme IT sonrası yapılan ölçüm seviyesinde değişmeden kalmıştır.
TARTIŞMA
Pnömolabirent tedavisi medikal yada cerrahi olabilir. Lao yatak istirahati, stresten uzaklaşma, sistemik kortikosteroid ve antibiyotiklerle konservatif tedaviyi önermiştir. Scheid konservatif tedaviye cevap vermeyen ve progresif olgularda eksplorasyon ile cerrahi tedaviyi savunmuştur.
Fistüla şüphesinde cerrahi tedavinin en kısa zamanda uygulanıp, stapes tabanında bir patoloji saptanırsa oval pencerenin hemen kapatılarak menenjit ihtimalinin önlenmesi önemlidir.
Burada sunulan olguda idiopatik SSNHL etiyolojisinde belirgin bir travma olmadığı için, pnömolabirent gelişimi IT enjeksiyona bağlanmıştır. Enjeksiyonun orta kulak basıncını artırmasıyla pnömolabirent gelişebileceği gibi, enjeksiyonsırasında iğneye bağlı bir travma sonucunda da komplikasyon gelişmiş olabilir. IT enjeksiyon öncesinde odyogramda ITIK olmaması, enjeksiyona bağlı protez dislokasyonunu destekler niteliktedir.
KAYNAK
Covelli E, Attanasio G, Cagnoni L, et.al. Am J Otolaryngology Head Neck Med Surg 2013; 34: 759-61.
--
Prof.Dr. Mustafa Asım ŞAFAK,
Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi
Cerrahi Tıp Bilimleri Bölüm Başkanı
KBB Anabilim Dalı Başkanı
NEMJ Baş Editör
Lefkoşa, KKTC
Mobile Phone KKTC: 0 542 877 55 66
ŞAFAK MA, MD.
Professor of Otorhinolaryngology
Head of Otorhinolaryngology Department
President of Surgical Science Division
Near East University, Faculty of Medicine
Chief Editor of Near East Medical Journal
GSM: TRNC +90 542 877 55 66
TR +90 532 361 18 90